بیماری های اسب

اسب به عنوان یک حیوان نجیب در طول تاریخ همیشه با انسان ارتباط همزیستی داشته است و انسان از گذشته تا به امروز در زندگی خود، از این حیوان زیبا برای حمل وسائل، به عنوان نیروی کار، و جابجایی در مسافرت های دور دست، در ورزش اسب سواری و اسب دوانی، و حتی به عنوان همدم و مونس خود استفاده نموده است. اما اسب همانند انسان نیاز به رسیدگی و مراقبت های بهداشتی دارد. انواع بیماری ها و عفونت های ویروسی، انگلی، باکتریایی، قارچی، بیماری متابولیک (ناشی از سوء تغذیه)، و بیماری های ژنتیکی وجود دارند که تهدیدی برای زندگی اسب می باشند. بنابراین، شناخت بیماری های اسب  و اقدام جهت کنترل، پیشگیری و درمان آنها امری ضروری برای صاحبان اسب ها می باشد.

برخی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های اسب به شرح زیر هستند:

بیماری آنسفالومیلیت اسبی (بیماری خواب)

آنسفالومیلیت، یک بیماری ویروسی است، که توسط پشه ها انتقال می یابد. این ویروس باعث التهاب مغز و طناب نخاعی می شود و اغلب کشنده است. در این بیماری، اسب مبتلا اشتهای خود را از دست می دهد، رفتارهای هیجانی و عصبی نشان می دهد، و کورکورانه به سمت اهداف حرکت می کند. اسب های زنده مانده، دچار آسیب ها و صدمات دائمی می شوند. سه سویه از ویروس وجود دارند: شرقی (EEE)، یک بیماری اسب کشنده ایجاد می کند، و باعث مرگ ۱۰۰ % – ۷۵ % بیماران می شود. غربی (WEE)، یک بیماری اسب شایع تر، با خطر و بیماری زایی کمتر را تولید می کند. نوع سوم (VEE) یا آنسفالومیلیت ونزوئلایی نام دارد. برای هر سه نوع بیماری اسب، واکسن برای پیشگیری وجود دارد.

بیماری هرپس ویروس اسبی یا رینوپنومونیت (EHV)

یکی از انواع مهم بیماری های اسب می باشد، که عامل ویروسی دارد. از علائم مهم این بیماری اسب می توان به عفونت های تنفسی، فلجی، سقط جنین، التهاب طناب نخاعی و به طور اتفاقی و نادر مرگ در اسب های جوان اشاره کرد. این بیماری اسب به شدت مسری است، و ازطریق ترشحات و ذرات معلق در هوا، تماس با اسب های آلوده، و ظروف آب و غذای آلوده منتقل و منتشر می شود. هرچند واکسن موجود برای این بیماری اسب به طور ۱۰۰ % موثر نیست، و قدرت ایمن زایی آن ۱۲-۱۰ هفته طول می کشد، ولی حتما باید استفاده شود. مادیان آبستن بایستی در بین ماه های ۵، ۷، و ۹ بعد از باروری و لقاح علیه این بیماری ویروسی واکسینه شوند. اسب هایی که برای نمایش، مسابقات، فروش، و موارد دیگر نقل مکان می یابند، بایستی هر ۶ ماه یک بار با واکسن هرپس ویروس مایه کوبی شوند. اسب های معمولی و تفریحی که به سفر برده نمی شوند باید به طور سالیانه مورد واکسیناسیون قرار بگیرند.

بیماری آنفلوانزای اسبی

آنفلوانزا یک بیماری اسب فوق العاده مسری است که به طور ناگهانی تظاهر می یابد و تب شدید، سرفه، ترشحات بینی، و بی اشتهایی ایجاد می کند. در این بیماری اسب بایستی برای پیشگیری از پنومونی استراحت مطلق داشته باشد. ویروس آنفلوانزا به طور مرتب جهش پیدا می کند و درنتیجه، به مرور زمان سویه جدیدی را ایجاد می کند، و سویه های مختلف و متمایز از هم، بیماری اسب تولید می کنند. همه اسب ها باید با واکسن تهیه شده از این سویه های جدید و متمایز مایه کوبی شوند. واکسن آنفلوانزا هم اثر ایمن زایی ۱۰۰ % ندارد و به مدت ۱۲-۱۰ هفته قدرت خود را حفظ می کند. در این بیماری اسب نیز لازم است در مورد اسب های در حال سفر (به دلیل به نمایش گذاشتن آنها در نمایشگاه ها، یا مسابقات، و یا فروش) هر ۶ ماه تلقیح واکسن تکرار شود، و اسب هایی که به سفر برده نمی شوند به طور سالیانه واکسینه می شوند.

بیماری پیروپلاسموز اسبی (بابزیوز)

پیروپلاسموز نوعی بیماری اسب با عامل انگلی است که به وسیله دو انگل مهم ایجاد می شود: تیلریا اکوئی، و بابزیا کابالی. این میکروب ها عمدتا توسط کنه ها منتقل می شوند، ولی در بین اسب ها ممکن است از طریق سوزن آلوده، و انتقال خون نیز انتشار پیدا کنند. علائم در این بیماری اسب شامل تب، ضعف، بی اشتهایی، کاهش وزن، زردی و ادم می باشد. امکان دارد این بیماری اسب کشنده باشد، ولی اسب هایی که زنده باقی می مانند معمولا به عنوان حامل و پخش کننده ویروس برای یک دوره زمانی طولانی نقش ایفا می کنند، و از طریق کنه ها باعث انتقال عفونت به حیوانات دیگر می گردند. تشخیص این بیماری اسب، از طریق یک آزمایش سرولوژیکی به نام الایزا انجام می شود. به دلیل جدی و خطرناک بودن این بیماری اسب، حیوانات آلوده بایستی به مراکز بهداشتی گزارش شوند و به طور مرتب تحت نظارت و مورد آزمایش دقیق قرار بگیرند. هنوز هیچ واکسنی برای پیشگیری وجود ندارد، ولی داروهای تزریقی تحت نظارت و با مجوز دامپزشکی قابل دسترس می باشد.

بیماری تب اسبی پوتومک

این بیماری اغلب در بهار، تابستان و اوایل پاییز دیده می شود و با مراتع مرزی با منابع آبی مانند نهرها یا رودخانه ها در ارتباط است. PHF یک سندرم انتروکولیت حاد است که باعث تولید قولنج خفیف، تب و اسهال در اسب ها در همه سنین و همچنین سقط جنین در مادیان های باردار می شود.

باکتری مسئول بیماری، Neorickettsia risticii، در کرم های تختی که در حلزون های آبزی ایجاد می شود شناسایی شده است. با گرم شدن آب، کرم های تخت نابالغ آلوده از حلزون به محیط آبزی رها می شوند. اسب ها ممکن است در صورت خوردن آب آلوده به این بیماری مبتلا شوند.

علائم PHF در اسب ها، عبارتند از:

• تب
• اسهال
• افسردگی
• قولنج خفیف
• از دست دادن اشتها

اسب های مبتلا همچنین ممکن است علائمی از التهاب لامینیت ایجاد کنند. PHF می تواند خفیف و جدی و خطرناک باشد، بنابراین اگر فکر می کنید اسب شما علائم PHF را نشان می دهد باید سریع با دامپزشک تماس بگیرید. PHF با شناسایی آزمایشگاهی ارگانیسم موجود در نمونه خون یا کود دامی از اسب با واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) قابل تشخیص است. در صورت ابتلا سریع، می توان با اکسی تتراسایکلین با موفقیت آن را درمان کرد.

برای پیشگیری از این بیماری چندین واکسن به صورت تجاری در دسترس است. این واکسن ها ممکن است کاملاً مانع بیماری نشوند، اما اگر اسب در معرض ابتلا به این بیماری باشد می تواند از شدت آن بکاهد. برای تصمیم گیری در مورد بهترین روش درمان با دامپزشک آنلاین مشورت کنید.